4 điểm mới đáng chú ý trên Honda ADV 160 so với Honda ADV 150
Bắt đầu ngày mới với tin tức sức khỏe, bạn đọc còn có thể xem thêm các bài viết: Bác sĩ chia sẻ cách ăn uống, sinh hoạt giúp phụ nữ ngày càng trẻ đẹp; Dấu hiệu vết đỏ trên da cảnh báo ung thư; Khi nào sốt cảnh báo tuyến tiền liệt có vấn đề?...Bạn đã biết những điều cơ bản để sống lâu, khỏe mạnh: Ăn chế độ ăn cân bằng với nhiều trái cây và rau quả, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt; tập thể dục, bỏ thuốc lá, duy trì cân nặng khỏe mạnh. Nhưng có những yếu tố không ngờ có thể ảnh hưởng rất lớn đến tuổi thọ. Nghiên cứu mới cho thấy một số yếu tố bất ngờ ở tuổi trung niên có thể gây ra hậu quả lâu dài cho sức khỏe.Sau đây, 2 chuyên gia y tế sẽ chỉ ra những yếu tố bất ngờ có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ.Thường xuyên dùng thuốc kháng sinh. Tiến sĩ Scott Noorda, bác sĩ chuyên khoa về tuổi thọ, tại Viện Y học chức năng Mỹ, cho biết: Lạm dụng thuốc kháng sinh có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe lâu dài, làm giảm cả tuổi thọ và sức khỏe. Nghiên cứu cho thấy sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, từ đó ảnh hưởng đến tình trạng viêm, quá trình trao đổi chất và chức năng miễn dịch. Sự mất cân bằng này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như bệnh tim mạch và ung thư.Không hoạt động sau nghỉ hưu. Bác sĩ Noorda khuyên người nghỉ hưu nên tiếp tục bận rộn với công việc bán thời gian, sở thích và các mối quan hệ xã hội. Nghỉ hưu mà không duy trì hoạt động thể chất, tinh thần hoặc xã hội sẽ làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, bệnh tim mạch và tử vong sớm.Nghiên cứu năm 2018 trên Bulletin of Aging & Health, đã phát hiện đột ngột rút khỏi công việc có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tuổi thọ, đặc biệt là ở nam giới độ tuổi 62, bác sĩ Noorda cho biết. Nội dung tiếp theo của bài viết này sẽ có trên trang sức khỏe ngày 7.3.Sốt là phản ứng của cơ thể khi bị viêm nhiễm. Bằng cách tăng thân nhiệt, vi khuẩn và virus trong cơ thể sẽ bị suy yếu và khó nhân lên. Gặp vấn đề tuyến tiền liệt cũng có thể gây sốt.Các bệnh liên quan đến tuyến tiền liệt như viêm tuyến tiền liệt, áp xe tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tiền liệt có thể gây sốt. Khác với các sốt thông thường, sốt do những bệnh này sẽ kéo dài không khỏi, đồng thời kèm theo các triệu chứng như có máu trong nước tiểu hay tinh dịch, đau vùng chậu, lưng dưới hay yếu cơ.Trong khi đó, căn bệnh nghiêm trọng nhất là ung thư tuyến tiền liệt. Ung thư tuyến tiền liệt gây ra các triệu chứng tương tự như phì đại tuyến tiền liệt, chẳng hạn như khó tiểu, tiểu yếu, tiểu đau, tăng tần suất đi tiểu, đặc biệt là vào ban đêm. Không giống như phì đại tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tiền liệt có thể gây sụt cân.Ung thư tuyến tiền liệt gây sốt nhưng đây không phải là triệu chứng phổ biến của bệnh. Nhiều nam giới mắc ung thư tuyến tiền liệt sẽ không bị sốt. Tuy nhiên, bệnh hành sốt là do các tế bào ung thư phát triển và chặn dòng nước tiểu, dẫn đến tắc nghẽn nước tiểu và gây nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc viêm tuyến tiền liệt. Nội dung tiếp theo của bài viết này sẽ có trên trang sức khỏe ngày 7.3.Các triệu chứng ung thư không phải lúc nào cũng rõ ràng. Một số loại sẽ xuất hiện cục u ở cổ, nách, trong khi ung thư da lại có hình dạng khá giống nốt ruồi. Ngoài ra, dấu hiệu cảnh báo khác là vết đỏ trên da.Vết da đỏ có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như cháy nắng, dị ứng, nổi đề đay hay vẩy nến. Do đó, dấu hiệu này nếu liên quan đến ung thư sẽ dễ bị phớt lờ vì nhiều người không nghĩ đó là vấn đề lớn.Nếu đã loại trừ hết các nguyên nhân thường gặp, đồng thời tình trạng da đỏ vẫn không khỏi dù đã làm mọi cách thì người bệnh cần sớm đi khám. Tổ chức Skin Cancer Foundation (Mỹ) cho biết ung thư da là một trong những loại ung thư phổ biến nhất thế giới.Ung thư da có nhiều loại khác nhau. Tuy nhiên, nếu biểu hiện ra ngoài là vết da đỏ thì đó là ung thư biểu mô tế bào vảy. Bị ung thư này thì da không chỉ đỏ mà còn có cảm giác thô ráp khi chạm vào, đôi khi đóng vảy. Nguyên nhân của loại ung thư này thường là do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài. Hãy bắt đầu ngày mới với tin tức sức khỏe để xem thêm nội dung bài viết này bạn nhé!
ĐHQG Hà Nội tổ chức giải eSports: Học mà chơi, chơi mà học
Chàng trai 8X Nguyễn Trường Vũ, đang sinh sống và làm việc tại TP.HCM, cho biết dù mưu sinh xa xứ nhưng luôn nghĩ về quê nhà. Thế nên vào dịp cuối năm, anh Vũ cùng những người trẻ của xóm An Hội Đông đang làm việc xa quê muốn giúp điều gì đó cho bà con làng xóm.
Mời dân chất vấn những vấn đề nóng về tài nguyên, môi trường
Các trình chuyển đổi tệp miễn phí mà FBI đề cập có thể là trang web hoặc ứng dụng smartphone. Theo FBI, chúng đang tiềm ẩn nguy cơ đánh cắp thông tin cá nhân (PII) của người dùng, vốn được dùng để xác định danh tính của một cá nhân.Mặc dù các cửa hàng ứng dụng như App Store và Play Store có một số biện pháp bảo mật nhưng điều này không áp dụng cho các trang web. FBI cho biết: "Nhiều nạn nhân không nhận ra rằng thiết bị của họ đã bị nhiễm phần mềm độc hại cho đến khi quá muộn, dẫn đến việc máy tính của họ bị nhiễm phần mềm tống tiền hoặc thông tin cá nhân bị đánh cắp".Để bảo vệ bản thân, FBI khuyên người dùng nên "hít thở, chậm lại và suy nghĩ" về các hành động trực tuyến của mình, đồng thời nhận thức rõ những rủi ro có thể gặp phải. Cơ quan này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng phần mềm diệt virus được cập nhật trên máy tính. Nếu người dùng sử dụng trình duyệt web an toàn, hãy bật tính năng bảo vệ để giảm thiểu nguy cơ bị đánh cắp PII.Các trình duyệt như Chrome, Firefox và Safari đều có tính năng duyệt web an toàn nhằm cảnh báo người dùng về các trang web độc hại, chặn cửa sổ bật lên và tải xuống không mong muốn, đồng thời cung cấp cài đặt quyền riêng tư để kiểm soát theo dõi và cookie.Nếu nghi ngờ mình đã bị lừa đảo bởi một trang web hoặc ứng dụng chuyển đổi tệp độc hại, người dùng hãy báo cáo sự việc tại ic3.gov. Theo số liệu từ ic3.gov, các nạn nhân đã mất tới 37 tỉ USD trong các vụ lừa đảo trực tuyến từ năm 2019 đến 2023, với số tiền bị đánh cắp tăng từ 3,5 tỉ USD vào năm 2019 lên 12,5 tỉ USD vào năm 2023.Hiện tại, người dùng được khuyên nên tránh xa các công cụ tiện ích như trình chuyển đổi tệp miễn phí. Nếu cần thiết, hãy sử dụng trình chuyển đổi tệp từ các nhà phát triển uy tín hoặc ứng dụng gốc có sẵn trong hệ điều hành của thiết bị.
Ở lần thứ 2 tham dự, đội bóng Trường ĐH Bách Khoa (ĐHQG TP.HCM) đã đạt ước nguyện khi lần đầu góp mặt ở VCK giải bóng đá Thanh Niên sinh viên Việt Nam lần III - 2025 cúp THACO (TNSV THACO cup 2025).Điều này lập tức nhận được sự chú ý đặc biệt, bởi thương hiệu Bách Khoa luôn có dấu ấn đặc biệt ở giới bóng đá sinh viên ở TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung.Thực tế, việc thầy trò HLV Nguyễn Văn Tuấn toàn thắng ở vòng loại, kể từ vòng bảng đến play-off, cho thấy tân binh VCK này có thể có chút bỡ ngỡ, nhưng đầy tiềm lực để có thể gây ra bất ngờ với mục tiêu lọt vào tốp 4.HLV Nguyễn Văn Tuấn bày tỏ: "Cảm xúc của tôi khi cùng đội bóng Trường ĐH Bách Khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM) trở lại sân chơi toàn quốc rất vui và hạnh phúc. Kết quả này tiếp thêm động lực cho mình, để tự tin hơn cho nghiệp huấn luyện phía trước.Kết quả này là một trong những niềm vui lớn nhất của tôi qua 2 năm nắm đội bóng đá Trường ĐH Bách Khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM). Mong rằng cơ hội này cũng là may mắn, chúng tôi sẽ luôn đón chờ điều tốt đẹp đến với ngôi trường thân yêu".Đây là mùa thứ 2 liên tiếp thầy trò Trường ĐH TDTT Đà Nẵng góp mặt ở VCK giải TNSV THACO cup 2025. Năm nay đại diện miền Trung sẽ càng đáng gờm khi bổ sung những gương mặt chất lượng, từng ăn tập trong màu áo đội trẻ của các CLB bóng đá chuyên nghiệp và bán chuyên.Có thể kể tên thủ môn Phan Việt Cường, từng chơi cho đội U.19 Huế; Phạm Nguyễn Minh Quân xuất thân từ U.19 Thể Công Viettel; Lê Trung Quốc từng khoác áo U.21 Gama Vĩnh Phúc.HLV trưởng Trần Trung Kiên cho biết, kể từ sau khi vượt qua vòng loại đầy cam go ở khu vực Duyên hải miền Trung, đội bóng đã được lãnh đạo Trường ĐH TDTT Đà Nẵng tạo điều kiện tốt để tập luyện."Thời gian qua, đội Trường ĐH TDTT Đà Nẵng luôn rèn quân đều đặn. Chúng tôi cũng đã có 4 trận đấu cọ xát với U.17 Đà Nẵng và thu được kết quả khá khả quan. Lực lượng của đội ổn định. Cộng với nỗ lực tập luyện nên về mọi thứ đã trơn tru hơn so với thời điểm thi đấu ở vòng loại. Tuy nhiên, tập thể cầu thủ đội Trường ĐH TDTT Đà Nẵng cũng cần cải thiện thêm vài điều để chơi tốt ở vòng chung kết", ông Kiên chia sẻ.
Thi công kéo dài làm khổ dân
Những người thường xuyên bị nhiễm trùng đường tiết niệu thì cần đi kiểm tra tuyến tiền liệt. Vì vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiết niệu có khả năng xâm nhập vào tuyến tiền liệt và gây viêm tuyến tiền liệt cấp tính.
Biểu cảm của linh vật rồng tại một trung tâm thương mại 'gây sốt'
Cổ phiếu Novaland, Quốc Cường Gia Lai được cấp margin trở lại
Theo thông tin từ Bệnh viện Nhi đồng 2, ngày 10.2, trên các trang mạng xã hội đã lan truyền clip một phụ nữ ôm con khóc và cầu cứu cộng đồng mạng vì cho rằng mình bị móc túi trước cổng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nhi đồng 2.Trong video, người phụ nữ cho biết khoảng 4 giờ 30 phút cùng ngày (10.2), chị dẫn con từ quê lên Bệnh viện Nhi đồng 2 khám bệnh. Khi ngồi chờ xe ngoài cổng bệnh viện thì có 2 người đến hỏi đường, đưa điện thoại cho nhìn vào một lúc thì chị... không biết gì nữa. Người phụ nữ cho biết bị 2 người dàn cảnh móc túi, mất hết số tiền 9,5 triệu đồng. Đây là số tiền mà chị mang theo để dành khám bệnh cho con.Đoạn video này đã nhận được sự quan tâm của người dùng mạng xã hội và người dân gần đó.Sau khi nắm thông tin, lãnh đạo Bệnh viện Nhi đồng 2 đã chỉ đạo các bộ phận liên quan nhanh chóng phối hợp Công an P.Bến Nghé, Q.1 (TP.HCM) trích xuất camera an ninh, điều tra làm rõ. Đồng thời phía bệnh viện đã chủ động tìm hiểu thông tin bệnh nhi.Sau quá trình làm việc, Bệnh viện Nhi đồng 2 nhận được thông tin từ Công an P.Bến Nghé.Kết quả trích xuất camera của bệnh viện và các cơ sở kinh doanh xung quanh bệnh viện vào ngày 10.2 cho thấy, lúc 4 giờ 37 phút, người phụ nữ bế một em bé đi từ cổng số 4 vào Bệnh viện Nhi đồng 2.Đến 6 giờ 18 phút cùng ngày, 2 người sang đường ăn sáng rồi vào lại bệnh viện ở khu vực trước sảnh ngồi chờ khám. Đến 6 giờ 49 phút thì mở điện thoại livestream.Sau đó, cả 2 tiếp tục ở trong sảnh bệnh viện, đến 12 giờ 37 phút thì qua đường ăn trưa và 13 giờ 22 phút lại tiếp tục trở vào bệnh viện. Đến 14 giờ 8 phút ngày 10.2, người phụ nữ cùng em bé ra cổng số 5, bắt xe ôm công nghệ rời đi.Qua các chứng cứ như trên, Bệnh viện Nhi đồng 2 khẳng định "thông tin người phụ nữ chia sẻ trên mạng xã hội là hoàn toàn sai sự thật". Kết luận từ phía công an, "không có sự việc dàn cảnh móc túi trước cổng Bệnh viện Nhi đồng 2 như lời kể của người phụ nữ livestream".Bệnh viện Nhi đồng 2 kêu gọi người dùng mạng xã hội, người dân không tiếp tục chia sẻ clip này cũng như chuyển tiền vào số tài khoản do người phụ nữ đã cung cấp.Lãnh đạo Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết thêm, bệnh viện có bố trí quầy chăm sóc khách hàng (thuộc Phòng Công tác xã hội) để sẵn sàng hỗ trợ phụ huynh khi trẻ đến bệnh viện thăm khám. Khi có nhu cầu trợ giúp, phụ huynh vui lòng liên hệ tại đây để nhân viên bệnh viện kịp thời hỗ trợ.Trao đổi thêm với PV Thanh Niên, đại diện Công an P.Bến Nghé xác nhân vẫn chưa tìm được người phụ nữ trong đoạn clip. Hiện vụ việc đang được tiếp tục làm rõ.Phòng Công tác xã hội, Bệnh viện Nhi đồng 2 hiện là đầu mối tiếp nhận thông tin bệnh nhi có hoàn cảnh khó khăn cần giúp đỡ ở bệnh viện. Với những thông tin đã qua xác minh, bệnh viện sẵn sàng làm cầu nối cùng quý nhà hảo tâm san sẻ yêu thương với bệnh nhi và gia đình.Bệnh viện Nhi đồng 2 là bệnh viện chuyên khoa nhi tuyến cuối, tiếp nhận lượng lớn bệnh nhi đến thăm khám mỗi ngày. Vì vậy, bệnh viện luôn phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng để đảm bảo an ninh, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bệnh nhi và phụ huynh đến thăm khám.
Ẩn ý của mập mờ
Trận derby TP.HCM lần thứ 2 tại VBA 2023 mang ý nghĩa “sống còn” đối với Ho Chi Minh City Wings. Đội chủ nhà buộc phải vượt qua đối thủ để gia tăng cơ hội đi tiếp. Cụ thể, đại diện TP.HCM đang cách đội hạng 4 là Nha Trang Dolphins 2 chiến thắng. Thầy trò HLV Erik Olson cần cải thiện thành tích để san bằng cách biệt, đồng thời dự trù trường hợp đối thủ có thêm thắng lợi. Về phía Saigon Heat, nhà đương kim vô địch cũng rất cần chiến thắng nếu không muốn mất ngôi số 1 vào tay Hanoi Buffaloes, cũng như chốt vé vào vòng sau.
LK88
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
quay-thử-xổ-số-miền-trung-thứ-tư
